พอไม่ได้เขียนอะไรนานๆ เข้า ก็นั่งนึกอยู่นานว่าจะขึ้นต้นเรื่องว่ายังไงดี แต่จะว่าไปแล้วผมก็อยากเขียนถึงเรื่องนี้มานานแล้ว มันเป็นเรื่องเกี่ยวกับ “ความจริงที่จริงๆ” อ่านแล้วจะงงๆ หน่อย เพราะมันใช้คำว่า “จริง” เปลืองมาก แต่ก็สื่อความหมายได้ในสิ่งที่ผมอยากจะบอกออกมาดีที่สุด และก็ต้องบอกว่าคำนี้ผมไม่ได้คิดขึ้นมาหรอกครับ แต่เป็นชื่อเรื่องของคุณเต๋อ นวพล ที่พูดใน TEDx ปีนึง ที่ผมชอบมากๆ และยังจำความรู้สึกแรกที่ได้ฟังเรื่องนี้ได้ดี
เรื่องแรก ผมจำ Bio ของพี่แอน @iannnnn ที่เคยตั้งครั้งนึงว่า
ความจริงมีสองด้าน คือจริงของมึงกับจริงของกู
@iannnnn
ตอนแรกที่อ่านก็ขำๆ แต่เอาเข้าจริงมันก็คือเรื่องจริง ก็เพราะเราต่างมีชุดข้อมูลที่จริงบ้างไม่จริงบ้างอยู่กับตัว พอเหตุการณ์ไหนที่เจอแล้วตรงกับชุดข้อมูลเรา เราก็จะตีความว่าจริง แต่ในทางกลับกัน คนที่ถือชุดข้อมูลอีกด้านก็จะบอกว่าสิ่งที่เราคิดหน่ะไม่ใช่ แต่เขานี่แหละรู้จริงเพราะชุดข้อมูลที่เขามี
ทั้งสองฝั่งเลยมีความจริงทั้งคู่ แต่ไม่รู้ว่าใครจริงไม่จริง อาจจะจริงทั้งคู่ หรือไม่จริงทั้งคู่ก็เป็นได้
เรื่องที่สอง เรื่องเกี่ยวกับการ Crop
คนที่ถ่ายรูปหรือแต่งรูปถ่ายน่าจะพอรู้จักการครอปรูป (Crop) หรือการตัดส่วนที่ไม่ต้องการออกไปจากภาพ เพื่อที่จะเอาเฉพาะส่วนที่เราสนใจมาใช้งานเพียงอย่างเดียว ถ้าจะเปรียบกับการโฟกัส มันก็คือการเน้นส่วนที่เราต้องการหรือสนใจ ทำให้เห็นชัดเจนที่สุด แล้วปล่อยให้วัตถุหรือส่วนประกอบรอบข้างกลายเป็นภาพเบลอไป
เรื่องที่สาม เงา
ผมเคยเห็นภาพๆ นึงที่แชร์กันบนอินเทอร์เน็ต ที่จะเห็นเป็นเงาที่เหมือนจะยกมีดมาแทงคน แต่จริงๆ แล้วพอได้เห็นความจริงที่ไม่ใช่เงา กลับกลายเป็นคนกำลังทำอะไรสักอย่างที่ไม่ได้เกี่ยวกับมีดเลย เสียดายที่ผมหารูปไม่ได้ แต่กว่าจะรู้ว่าความจริงมันเป็นยังไง ก็ถูกตัดสินเป็นจำเลยของสังคมไปแล้ว
แล้วทั้งสามเรื่องเกี่ยวอะไรกันนะ?
ความจริง กับ ของจริง คือสิ่งที่ผมอยากจะเขียนหรือบ่นถึง
จริงอยู่ที่ความจริงมันจะถูกพิสูจน์ได้เรื่อยๆ และไม่มีความจริงคงอยู่ได้เสมอไปเพราะมันสามารถมีสิ่งที่เอามาหักล้างกันได้เมื่อถึงเวลาไม่ช้าก็เร็ว แต่ ณ ปัจจุบันที่เป็นอยู่ ความจริงในแต่ละด้านก็ควรจะถูกฟังและรับรู้ แล้วเราหรือไม่ว่าใครก็ตามที่เป็นคนฟังก็ควรที่จะรับสารแล้วเอามาพิจารณาโดยที่ใช้องค์ประกอบของสิ่งที่รับฟังและสิ่งที่เรารู้มาช่วยในการตัดสินใจ
เขียนเองเครียดเอง 555
อ่ะ อันที่จริงเวลาที่ผมเจอเรื่องเกี่ยวกับความจริง ผมมักจะนึกถึงคลิป TEDx ที่ผมเกริ่นไปแต่แรกว่ามันคือสิ่งที่บอกได้อย่างดีว่า สิ่งที่อยู่ตรงหน้าอาจไม่ใช่ความจริงเสมอไป เพราะเราสนใจสิ่งที่อยู่ตรงหน้า เลยไม่ได้ดูส่วนประกอบอื่นๆ เลย
ก็เปรียบกับเรายืนอยู่เราจะเห็นภาพนึง ถ้าเราถอยออกมาเราก็จะเห็นองค์ประกอบที่กว้างขึ้น เหมือนเรา undo ส่วนที่เรา crop ไปนั่นเอง
หรือการได้เห็นภาพนิ่งหนึ่งภาพ กับการได้เห็นภาพเคลื่อนไหวที่ได้เห็นครบทุกองค์ประกอบและสิ่งที่เกิดและสิ่งที่ควรจะเป็นจริงๆ ทุกอย่างมันถูกตัดสินไปเรียบร้อยตั้งแต่เห็นภาพนิ่งๆ ภาพเดียว
สิ่งที่ผมอยากจะบอกก็คือ เราเชื่อสิ่งที่เราได้รับข้อมูลได้ครับ แต่เราก็ควรจะมองสิ่งที่มันอยู่รอบๆ ประกอบด้วย แต่ก็อย่าให้เสียงหลายๆ เสียงชักจูงจนเราเสียหลักไป โดยเฉพาะภาพนิ่งและคำบรรยายที่เต็มไปด้วยความเห็นส่วนตัวของคนๆ นั้น หรือแม้กระทั่งการการตัดเนื้อหามาแค่เสี้ยวเดียวแล้วทำให้ทุกอย่างดูบิดเบี้ยวไปด้วยคำพูดของคนกลุ่มเดียว
ผมนึกถึงคลิปนี้เสมอครับเวลาที่เจอเหตุการณ์อะไรแปลกๆ โดยเฉพาะบนโลกอินเทอร์เน็ต และอยากให้คนนึกถึงเรื่องนี้กันเยอะๆ ครับ มันไม่ได้ช่วยให้ดีขึ้นแบบทันที แต่ช่วยในระยะยาว ในโลกที่มีปริมาณ Toxic เยอะขึ้นแบบก้าวกระโดดอย่างในยุคนี้
เพิ่มเติม
เห็นคุณนวพลแชร์ (อีกแล้ว) ซึ่งภาพนี้โคตรจะสื่อความในสิ่งที่ผมพูด เป็นไปตามนี้เลยครับ
